Więzi rodzinne rodzeństwa biologicznego rozdzielonego poprzez adopcję

PYTANIE:

Tuż po urodzeniu zostałam oddana do adopcji. Czy jestem rodziną z moim rodzeństwem, które wychowywało się u naszej biologicznej mamy?

ODPOWIEDŹ:

W polskim prawie rodzinnym  rodziną jest związek małżeński kobiety i mężczyzny oraz ich dzieci.

Więcej o rozumieniu pojęcia „rodzina” w prawie: Czym jest rodzina w prawie polskim? - wpis na blogu poradni prawnej z dn. 03.12.2013

Aby dokładnie odpowiedzieć na zadane pytanie należy dowiedzieć się w jaki sposób dokonano Twojego przysposobienia, czyli adopcji.

W Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym wymieniono trzy rodzaje przysposobienia (adopcji):

1)   Przysposobienie pełne – w jego wyniku zerwane zostają wszelkie więzi prawne dziecka z rodziną naturalną. Rodzice biologiczni tracą władzę rodzicielską nad osobą oddaną do adopcji. Jednocześnie powstaje więź pokrewieństwa pomiędzy dzieckiem a rodziną adoptującą (nowymi rodzicami oraz ich krewnymi). Z punktu widzenia prawa dziecko zyskuje nowe rodzeństwo, nowe babcie itd.

2)  Przysposobienie całkowite – jest to odmiana przysposobienia pełnego, które nie może zostać rozwiązane. Zwykłe przysposobienie pełne oraz przysposobienie niepełne mogą zostać rozwiązane z ważnych powodów. Przysposobienie całkowite wymaga zgody rodziców biologicznych na adopcję swojego dziecka w przyszłości bez wskazania osób adoptujących i oznacza, że władza rodzicielska oraz kontakty z dzieckiem przestają im przysługiwać.

3)  Przysposobienie niepełne – powoduje powstanie więzi prawnej, która normalnie istnieje pomiędzy rodzicami a ich dziećmi prawnej pomiędzy dzieckiem a osobami, która je adoptują. Oznacza to, że pokrewieństwo pomiędzy rodzicami naturalnymi a dzieckiem oddanym do adopcji zostaje zerwane. Więzi prawne nie powstają pomiędzy dzieckiem a rodziną osoby adoptującej. Osoba adoptowana nie zostaje prawnym członkiem nowej rodziny, czyli nie zyskuje nowego rodzeństwa, nowych dziadków itd. (nie powstaje stosunek pokrewieństwa pomiędzy dzieckiem a rodziną osoby przysposabiające). Adopcja niepełna w praktyce jest dokonywana rzadko i najczęściej występuje w obrębie tej samej rodziny np.: dziadkowie adoptują swojego biologicznego wnuka.

Jeśli dokonano przysposobienia pełnego lub całkowitego to z punktu widzenia prawa zerwano wszelkie więzi z Twoją biologiczną rodziną i nie jesteś z biologicznym rodzeństwem rodziną (pomimo istnienia więzi biologicznej).

Jeśli dokonano przysposobienia niepełnego, to z punktu widzenia prawa z rodzeństwem biologicznym nadal tworzysz rodzinę.

Skąd wziąć informacje dotyczące rodzaju dokonanej adopcji?

Aby dowiedzieć się w jaki sposób odbyło się Twoje przysposobienie zwróć się do Urzędu Stanu Cywilnego gminy miejsca urodzenia po odpis zupełnego aktu urodzenia. Jeżeli na dokumencie:

1)  Wymieniono jedynie rodziców adopcyjnych – dokonano przysposobienia całkowitego lub pełnego. Jest to nowy akt urodzenia. Pierwotny akt urodzenia zostaje zatajony. W przypadku adopcji pełnej sytuacja ta występuje rzadko i wymaga zgody rodziców adopcyjnych oraz dziecka, jeśli ukończyło 13 lat.

2)    Wymieniono zarówno rodziców adopcyjnych jak i biologicznych – dokonano przysposobienia niepełnego lub pełnego. W tym przypadku bardziej prawdopodobne jest dokonanie adopcji pełnej ze względu na rzadkość przysposobienia niepełnego. W akcie urodzenia znajduje się wzmianka o adopcji.

3)   Wymieniono jedynie rodziców biologicznych – dokonano adopcji niepełnej. Jest to pierwotny akt urodzenia dziecka, który został zachowany na mocy postanowienia sądu. Sytuacja ta występuje rzadko i wymaga zgody rodziców adopcyjnych, rodziców biologicznych oraz dziecka, jeśli ukończyło 13 lat.

Anna Michalska,

Komitet Ochrony Praw Dziecka w Gdańsku